Η Guarana / Γκουαρανά είναι ένα φυτό που ευδοκιμεί στα τροπικά δάση του Αμαζονίου και είναι γνωστό με το επιστημονικό του όνομα Paullinia cupana. Ανήκει στην οικογένεια των Σαπινδοειδών και καλλιεργείται αποκλειστικά στην περιοχή της Βραζιλίας και η παραγωγή αυτή καλύπτει τις πολύ υψηλές παγκόσμιες ανάγκες.

Η Guarana είναι ένα αναρριχητικό φυτό των τροπικών δασών της Βραζιλίας. Στους σφαιρικούς, καφέ γυαλιστερούς της σπόρους, που ζυγίζουν 0,5 έως 0,8g περιέχεται μια διεγερτική ουσία, που αυξάνει την αντοχή και η οποία χρησιμοποιείται από τους ιθαγενείς, εδώ κι αιώνες, ως είδος απόλαυσης και ως τονωτικό για την διαρκή κόπωση.

Είναι το ιερό φυτό των Ινδιάνων του Αμαζονίου που το χρησιμοποιούσαν πάντα για τροφή, φάρμακο, αλλά και σαν αναψυκτικό για να αντιμετωπίσουν τη φοβερή ζέστη, την υγρασία, τη σωματική κόπωση, τους πόνους και τον πυρετό.

Η καφεΐνη

Η αναζωογονητικές ιδιότητες του Guarana οφείλονται στην περιεκτικότητα του σε καφεΐνη η οποία απελευθερώνεται πολύ αργά από ότι σε ένα φλιτζάνι καφέ, γι αυτό δεν βλάπτει. Πέρα όμως τη καφεΐνης τα πιο βασικά συστατικά είναι η ξανθίνη, μια ουσία φυτικής προέλευσης και τα παράγωγά της, η θεοβρωμίνη και η θεοφυλλίνη, που έχουν διεγερτική και αναζωογονητική δράση, τις μεθυλοξανθίνες, οργανικές ουσίες που περιέχουν άζωτο και είναι σε θέση να διεγείρουν το μυϊκό σύστημα και να εξαφανίσουν την αίσθηση της κούρασης, τις τανίνες που ευνοούν την έκκριση αδρεναλίνης και τις πολυφαινόλες, αντιοξειδωτικές ουσίες που καταπολεμούν τις ελεύθερες ρίζες και προλαμβάνουν την γήρανση.

Η Guarana όμως δρα πολύ πιο ήπια και με μεγαλύτερη διάρκεια από ένα ρόφημα καφέ. Αυτό οφείλεται στο ότι η γκουαρανίνη είναι δεσμευμένη στους σπόρους της Guarana και απελευθερώνεται καθυστερημένα στο έντερο. Έτσι, η δράση της μοιάζει με αυτήν ενός είδος τσαγιού, που προέρχεται επίσης από την Νότιο Αμερική κι είναι, κυρίως στην Παραγουάη, το εθνικό ρόφημα.

Οι διεγερτικές, αναζωογονητικές και οι αφροδισιακές ιδιότητες που αποδίδονταν στα ροφήματα αυτά σε συνδυασμό με τη βελτίωση γαστρεντερικών συμπτωμάτων μετά από χρήση τους έκαναν το Guarana ένα πολύ δημοφιλές φυτό. Παρότι δεν υπάρχουν αξιόπιστες επιστημονικές μελέτες θεωρείται ότι το Guarana, βελτιώνει την αντοχή και την απόδοση των αθλητών, μειώνει την όρεξη και ευνοεί τη μείωση του σωματικού βάρους και λίπους, ενώ χρησιμοποιείται με σκοπό την πνευματική διέγερση και διαύγεια.